Kroegen en discotheken sluiten zich na negen jaar tegenstribbelen ‘eindelijk’ aan bij een team dat probeert gehoorschade bij bezoekers te voorkomen. Ze sluiten daarover woensdag een akkoord met staatssecretaris Maarten van Ooijen (Volksgezondheid). Specialisten zien dit als een belangrijke stap om de gevreesde stroom aan tinnitus patiënten te stoppen. “Nu zijn we eindelijk met z’n allen”, jubelt kno-arts Dennis Kox.
Herkenbaar voor feestbeesten: een irritante piep in je oor na een avondje mee-blèren in een dorpscafé. Vaak onschuldig en het trekt snel weer weg. In sommige gevallen duurt het weken of soms wel maanden; een evident teken van gehoorschade. Heel soms verdwijnt de piep nooit meer, dat noemen we tinnitus. Poppodia, festivals, bioscopen en sportscholen werken al sinds 2014 samen om de kans op deze ernstige vorm van gehoorschade zoveel mogelijk te voorkomen. En met succes. In weinig landen is de oordop inmiddels zo ‘sexy’ als in Nederland.
Natuurlijk: er is altijd ruimte voor verbetering. Daarom blijft het convenant zichzelf om de zoveel jaar vernieuwen. Dat werd echter lang gedaan zónder een belangrijk orgaan: Koninklijke Horeca Nederland (KHN). De brancheorganisatie zat niet te wachten op extra regelgeving en vreesde dat deelname in de papieren zou gaan lopen.
Na een dringende oproep van de Tweede Kamer, die volgde door een reeks verhalen op deze site, heeft KHN besloten zich tóch aan te sluiten. “We voelen nu dat er meer ruimte is om als branche ook concreet mee te denken en hebben een plan van aanpak geschreven waarbij gekeken wordt naar een gefaseerde aanpak, zodat ondernemers ook de tijd krijgen om hierop in te spelen”, zegt KHN-voorzitter Marijke Vuik.
En die tijd krijgen ze. Het plan is dat clubs en discotheken in 2024 en 2025 onder handen worden genomen. Pas in 2026 zijn cafés aan de beurt. “Hierbij kijken we onder andere naar geluidsniveaus, geluidsmetingen, gehoorbescherming, voorlichting aan bezoekers, deskundigheidsbevordering van werknemers en kennis en onderzoek”, vertelt Vuik. Wat dit concreet gaat betekenen, is nog niet zeker. Kenniscentrum VeiligheidNL, een van de convenant-partners, verwacht nóg prominentere boodschappen voor het dragen van oordoppen in kroegen. Denk aan billboards of posters op de voorgevel, of in het toilet.
Ook is het idee om meer automaten in horecazaken te plaatsen waar je oordoppen uit kunt halen. Daarnaast krijgen medewerkers achter de bar waarschijnlijk betere voorlichting over gehoorschade dankzij de input van andere convenant-partners. “We gaan ook kijken hoe we op een zo makkelijk mogelijke manier geluidsmetingen kunnen doen, waardoor we beter zicht krijgen op het geluidsniveau”, aldus Veiligheid-NL-directeur Martijntje Bakker. Dit moet uiteindelijk ook tot een beter, mooier maar vooral veiliger geluid gaan leiden: een win-win-situatie voor alle partijen.
Binnen het convenant overheerst grote blijdschap met de langverwachte komst van de horeca. “Door deel te nemen toont de horeca betrokkenheid bij het beschermen van zowel gasten als medewerkers tegen permanente gehoorschade. Ze zetten in op een getrapte benadering om ondernemers de tijd te geven zich aan te passen, met als doel een uitvoerbaar, haalbaar en betaalbaar systeem te creëren”, vertelt Berend Schans, directeur van de VNPF, een van de kartrekkers van het convenant. “Het is fijn dat de boodschap steeds breder in de maatschappij te zien is en zal zijn. Onze bezoekers bewegen zich overal.”
Henri Marres, voorzitter van de landelijke kno-vereniging, sprak zich het afgelopen jaar kritisch uit over de zogenoemde passieve rol van de horeca. Hij is in de wolken dat ze na meerdere verwoede pogingen tot inkeer zijn gekomen. “We hopen nu dat de horecagelegenheden direct in actie komen, het makkelijkste is om de volumeknop in de gaten te houden en hun bezoekers te wijzen op de noodzaak van het gebruik van gehoorbescherming”, aldus Marres.
In Amsterdam gaan ze daar binnenkort al aan beginnen. De gemeente gaat een pilot starten in discotheken om het geluidsniveau van de muziek continu te meten: zelden vertoond in Nederland. Ze nemen daarbij het voorbeeld van de Belgische stad Leuven; daar wordt in disco’s permanente geluidsmonitoring neergezet, met realtime inzicht voor de dj, uitbater, handhaving en publiek. Amsterdamse clubs zullen niet verplicht worden deze te installeren, maar het aanbod zal komen om hier vrijblijvend aan mee te doen.
De vraag rest nu: wat kan de kroegbezoeker op termijn verwachten? Is ieder café straks veilig voor onze oren? Nee, waarschuwt kno-arts Dennis Kox. “Het lastige van de horeca is dat het enorm versplinterd is. Niet elke kroeg is lid van KHN. Het is de vraag of een plaatselijke feestschuur zich hier iets van aantrekt. Maar het signaal alleen is ongelooflijk belangrijk en gaat een enorme impact hebben. Nu zijn we eindelijk met z’n allen.”
Voor patiëntenorganisatie Hoormij-NVVS is alleen meedoen aan het convenant niet genoeg. “Ook bij de norm van 103 db lopen mensen kans op gehoorschade, dus wij blijven pleiten voor verlaging van de norm, een wettelijke verplichting.” Die wettelijke verplichting ziet Van Ooijen alleen niet zitten. Wetgeving is volgens de staatssecretaris duur en toezicht op hard geluid is moeilijk uitvoerbaar. Daarmee sloeg hij deze zomer het advies van de Gezondheidsraad in de wind.
“Ik ben blij dat het gelukt is om met zoveel partijen opnieuw de samenwerking te vinden. Extra bijzonder is dat nu ook de horeca en podium technici van nog meer locaties aan boord zijn. Hierdoor wordt ons bereik veel groter. We werken aan een toekomst met verantwoorde geluidsniveaus op alle plekken met versterkte muziek. En natuurlijk blijven we wijzen op het gebruik van oordoppen met muziekfilter om je gehoor te beschermen, want het is echt super belangrijk voor iedereen om altijd oordoppen mee te nemen en te gebruiken als je bijvoorbeeld naar een concert gaat. Met de afspraken uit dit convenant wordt gezondheidswinst en vooruitgang geboekt bij het voorkomen van gehoorschade op ontzettend veel plekken met versterkte muziek.”
